Meest gestelde vragen
Wat is een republiek eigenlijk? Hoe doen ze dat in andere landen? Waarom zijn wij tegen erfopvolging? Hoeveel macht heeft de koning? En zo nog meer vragen over onze democratie. Bekijk ook de 7 bekendste misverstanden over monarchie en republiek.
(Heb je vragen over je lidmaatschap? Kijk dan op deze pagina.)
Vragen over de Republiek
Wat is een parlementaire republiek?
Een parlementaire republiek is een staatsvorm waarbij een democratisch gekozen volksvertegenwoordiging (het parlement) de werkelijke macht in handen heeft (en deze niet deelt met een president). Bekende voorbeelden van parlementaire republieken zijn Duitsland, Zwitserland, Finland, IJsland en Ierland.
Hoeveel Nederlanders zijn voor een republiek?
37% volgens de laatste peiling van EenVandaag. Al hangt het er vanaf hoe je de vraag stelt: er zijn inmiddels evenveel tegenstanders van erfopvolging (44%) als voorstanders.
Lees meer over opiniepeilingen over de monarchie en republiek
Welke politieke partijen zijn voor een republiek?
Van de politieke partijen in de Tweede Kamer zijn op dit moment alleen GroenLinks, PvdA, SP en BIJ1 expliciet voor een republiek. Bij D66, PVV, PvdD en Volt is er twijfel.
Zijn republikeinen links of rechts?
Een republiek als staatsvorm willen is niet links of rechts. Het is (in een monarchie zoals Nederland) een streven naar meer democratie.
Lees het artikel over de politieke voorkeur van republikeinen in Nederland
Wat kost een president?
Een koning of president is net zo duur als je die zelf maakt. In Nederland hebben we de duurste monarchie (per persoon) van Europa. Een republiek naar Duits, Zwitsers, of Iers model is in ieder geval (veel) goedkoper.
Lees het artikel over de kosten van een koning versus de kosten van een president
Wie financiert Republiek?
Republiek is een democratisch georganiseerde vereniging met ANBI-status en wordt volledig gefinancierd door leden en sympathisanten. Het genootschap ontvangt geen subsidie of grote giften uit het buitenland.
De meeste vragen die we krijgen gaan over de monarchie. Je leest de antwoorden hieronder.
Vragen over de monarchie
Wat is er mis met erfopvolging?
Erfopvolging is niet alleen ondemocratisch, discriminerend, het verkeerde voorbeeld en levert zelden het beste staatshoofd op, het gaat ook in tegen de rechten van het kind. Lees meer over erfopvolging.
Hoeveel kost het koningshuis?
345 miljoen euro per jaar volgens een berekening uit 2018. Dat is nog los van pr-kosten voor bijvoorbeeld de Koningsspelen of de miljoenensubsidie voor Kroondomein't Loo.
Maar de eerlijkheid gebied te zeggen dat niemand het zeker weet. Omdat de Oranjes bijvoorbeeld over allerlei zaken geen belasting betalen (schenkingen, erfenissen) en het vermogen onbekend is, krijgt de belastingbetaler geen inzicht in de werkelijke kosten.
Vast staat wel dat de Nederlandse monarchie vele malen duurder is dan een republiek naar Duits, Zwitsers, Fins, Iers of IJslands model. Teken ook onze petitie: Koning op de Balkenendenorm
Hoeveel macht heeft de koning?
De Nederlandse koning heeft volgens de Grondwet grote politieke macht. Hij kan wetten of benoemingen tegenhouden en zelfs het kabinet naar huis sturen. In de praktijk oefent de koning zijn macht op subtielere wijze uit. Lees meer over de macht van de koning.
Wat levert een koning op bij handelsmissies?
Koning Willem-Alexander zou het Nederlandse bedrijfsleven tijdens handelsmissies (indirect) meer of betere deals bezorgen dan een president. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat niet hard te maken.
Zorgt het koningshuis voor verbinding?
Monarchisten bepleiten dat je een koningshuis 'nodig hebt' voor verbinding en saamhorigheid. Volgens republikeinen is het koninklijk huis juist een symbool van ongelijkheid. Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat het koningshuis niet in de top-20 staat als het gaat om 'verbondenheid met Nederland'.
Wat betekent trouw zweren aan de koning?
‘Trouw zweren aan de koning’ betekent in Nederland gelukkig niet dat je ook voor de monarchie moet zijn. Je hebt na het afleggen van deze eed nog steeds de vrijheid van meningsuiting om openlijk te pleiten voor een republiek.
