Het eerlijke antwoord is dat niemand het zeker weet. We hebben er nooit democratisch over mogen stemmen. Peilingen lopen uiteen van 11 tot 63% steun. Het maakt nogal uit wie, wanneer, welke vraag stelt.
Peiling Blauw Bloed: 11% Nederlanders voor een republiek
Het royaltyprogramma Blauw Bloed van de Evangelische Omroep liet jaarlijks een peiling uitvoeren door TNS Nipo. Daarin veel vragen over de populariteit van individuele leden van het koningshuis. Ook een vraag over de staatsvorm: slechts 11% van de respondenten bleek voor een republiek.
Onderzoek EenVandaag: 37% Nederlanders voor een republiek
Het opiniepanel van EenVandaag wordt jaarlijks rond Koningsdag gevraagd om haar mening over republiek versus monarchie. Bij de laatste editie (2023) bleek 37% voor een republiek (met 54% voor de monarchie).
Onderzoek NOS: Jongeren zien monarchie minder zitten
De NOS splitste in 2019 de voorkeur voor monarchie of republiek uit naar leeftijd. Wat bleek? Jongeren zijn veel minder enthousiast over de monarchie (55%) dan ouderen (80%).
In 2023 wordt deze trend door EenVandaag bevestigd: 48% van de jongeren is voor de republiek en nog maar 45% voor de monarchie.
Onderzoek Ipsos: 43% Nederlanders voor erfopvolging
April 2023 peilde IPSOS 55% van de Nederlanders voor de monarchie, maar slechts 43% voor erfopvolging.
Het verschil kun je verklaren door Nederlanders die niet nu direct de monarchie willen afschaffen, maar er na de huidige koning wel mee willen stoppen. Zij zijn voor Willem de Laatste.
Peiling na discussie: 46% Nederlanders voor een republiek
RTL Z zond in 2016 een discussie uit tussen monarchist Michiel Zonnevylle (Koninklijke Bond van Oranjeverenigingen) en republikein Thomas von der Dunk (Publicist). Na afloop bleek 46% van de kijkers de republiek te steunen.
Peiling NH Nieuws: 63% Nederlanders voor een republiek
Als tegenhanger van de Blauw Bloed peiling zou je de peiling van een radioprogramma in Noord-Holland kunnen nemen. Op de (sturende) stelling 'de monarchie is niet meer van deze tijd' antwoordde 63% bevestigend.
Waarom verschillen de uitslagen zo enorm?
Het maakt nogal uit hoe, wanneer en aan wie je welke vraag stelt. Ingebed in een royaltyquiz, blijken weinig respondenten republikein. Ingebed in een politieke discussie over democratie, is de steun ineens vier keer zo hoog.
Meer veelgestelde vragen:
Bekijk alle veelgestelde vragen over monarchie en republiek.
