Een republiek als staatsvorm willen is niet links of rechts. Het is (in een monarchie zoals Nederland) een streven naar meer democratie.
Verschillen tussen links en rechts
Vaak wordt van standpunten gezegd dat ze typisch ‘links’ of ‘rechts’ zijn. De VVD wil bijvoorbeeld een lagere inkomstenbelasting (rechts), terwijl de SP juist de inkomstenbelasting voor rijkere Nederlanders wil verhogen (links).
Deze indeling is zeker niet perfect, maar wordt wel gebruikt om overzicht te krijgen. Daarom: is ‘voor een republiek zijn’ nu een links of rechts standpunt?
Republikeinen zijn toch rechtse Amerikanen?
Laten we om te beginnen een belangrijk misverstand uit de weg ruimen:
Vaak lees je over ‘Republikeinen’ (met een hoofdletter geschreven). Hiermee worden aanhangers van de Amerikaanse ‘Republican Party‘ bedoeld. De naam heeft niet zoveel met republicanisme te maken. De VS is al een republiek. Er zijn nauwelijks Amerikanen te vinden die streven naar een monarchie.
Dit is iets anders dan ‘republikeinen’ (met een kleine letter), hiermee bedoel je mensen die voor een republiek als staatsvorm zijn (dus zonder staatshoofd met erfopvolging zoals een koning, emir of sjeik).
Republikeinen zijn niet links of rechts
Republikeinen willen graag een democratisch gekozen staatshoofd (of helemaal geen staatshoofd). Dit is een streven naar meer democratie.
Er zijn dus zeker politieke overtuigingen die niet bij het republicanisme passen. Denk aan autoritair communisme, fascisme of religieus extremisme.
Maar de meeste mensen in Nederland willen weinig met deze stromingen te maken hebben – 93% vindt democratie de beste vorm van regeren die bestaat.
En tussen die democratisch gezinde mensen vind je republikeinen.
Zo heeft Femke Halsema (GroenLinks) zich openbaar uitgesproken voor een republiek, maar ook bijvoorbeeld Pim Fortuyn (LPF).
En de lijst gaat nog wel even door: Arjen Lubach, Peter R. De Vries, Hans Teeuwen, Raoul Heertje, Ebru Umar, Maarten van Rossem, Theo van Gogh, Anne Fleur Dekker, Johan Derksen.. mensen die je politiek gezien onmogelijk in één hokje kunt stoppen.
Je kunt dus niet stellen dat republikeinen links of rechts zijn.
Wat vindt Republiek
Republiek is nadrukkelijk geen linkse- of rechtse beweging. We streven op vreedzame wijze naar een democratische republiek.
Verder vinden we het erg jammer dat er op dit moment maar vier partijen in de Tweede Kamer (GroenLinks, PvdA, BIJ1, SP) pleiten voor een republiek. Hierdoor worden republikeinse kiezers onvoldoende vertegenwoordigd.
