Monarchisten bepleiten dat je een koningshuis 'nodig hebt' voor verbinding en saamhorigheid. Volgens republikeinen is het koninklijk huis juist een symbool van ondoorzichtigheid, onvrijheid, en ongelijkheid. Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat het koningshuis niet in de top-20 staat als het gaat om 'verbondenheid met Nederland'.
Wat is 'verbinding' en waarom is het belangrijk?
In Nederland wonen verschillende soorten mensen. Je kunt dat op meerdere manieren indelen. Volgens veel denkers is het belangrijk dat er een zeker onderling begrip is tussen groepen. Anders loop je het risico op een samenleving waarin groepen tegenover elkaar komen te staan.
Zorgt het koningshuis voor verbinding?
Het Sociaal Cultureel Planbureau deed in 2019 uitgebreid onderzoek naar de Nederlandse samenleving ('Denkend aan Nederland').
Daarin ook de volgende vraag: 'Wat draagt het meest bij aan het gevoel van verbondenheid met Nederland?'. Het koningshuis staat niet in de top 20.
Wél hoog scoren onder andere: de Nederlandse taal, Bevrijdingsdag, vrijheid, gelijkheid tussen man en vrouw.
Ook 'oranjegevoel' en Koningsdag scoren goed. Je kunt beide koppelen aan de familie Van Oranje, maar net zo goed aan het (gezamenlijk) aanmoedigen van sportteams en een gezellige nationale feestdag.
Toen Koningsdag in 2021 online plaatsvond miste een flinke meerderheid het gezellig samenkomen op o.a. vrijmarkten, maar slechts een kleine minderheid het officiële gedeelte met de Oranjes (peiling EenVandaag april '21).
Zorgt een gekozen staatshoofd voor verbinding?
Wij pleiten voor een parlementaire republiek (zoals bijvoorbeeld in Duitsland of Zwitserland). In een parlementaire republiek heb je ofwel géén individueel staatshoofd, of een president met een voornamelijk ceremoniële functie.
Waarschijnlijk blijft de 'verbinding top 20' van het Sociaal Cultureel Planbureau in een republiek grotendeels gelijk; We voelen ons verbonden door gedeelde waarden en gebruiken, niet door een persoon of familie.
Wat vindt Republiek?
We hebben geen adellijke familie nodig om ons onderling verbonden te voelen. Door de bevoorrechte positie van de Oranjes en de voortdurende stroom schandalen zorgt de monarchie juist voor verdeeldheid.
