Rechtszaak: Macht van de Koning

Het doel van deze rechtszaak is een uitspraak krijgen van de rechter of de koning niet te veel bevoegdheden heeft aan verschillende kanten van de trias politica (wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht).

In het VPRO-programma ‘De Snijtafel’ bespraken Ewout Jansen (advocaat, cabaretier) en Kasper C. Jansen (programmamaker) de bevoegdheden van de koning en de perceptie daarvan.

Ze kwamen tot de conclusie dat de koning veel meer macht heeft dan men in interviews wil doen laten geloven.

Naar aanleiding van deze bespreking heeft het Republikeins Genootschap (voorloper van Republiek) Ewout Jansen gevraagd om onderzoek te doen naar de bevoegdheden van de koning en of deze niet in strijd zijn met de scheiding der machten. Zijn uitgebreide conclusie kun je lezen in een artikel dat op 11 september 2020 is gepubliceerd in het Nederlands Juristenblad.

De scheiding der machten (of trias politica) staat niet als ‘dwingende rechtsnorm’ in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Je kunt dus niet zomaar naar de rechter stappen om de scheiding der machten af te dwingen. Dat verandert wanneer het gaat om het recht op een eerlijk proces (Artikel 6 EVRM). Daarom kun je de vraag stellen of de rechter wel onafhankelijk is van de koning. Wij denken van niet.

Wanneer je een rechtszaak tegen de koning voert is de rechter benoemd door de koning, heeft je eigen advocaat trouw gezworen aan de koning, zijn de wetten in naam van de koning, pas geldig met de handtekening van de koning, gemaakt door de regering, waar de koning aan het hoofd staat, is de koning voorzitter van de hoogste bestuursrechtbank, hangt er een portret van de koning boven de rechter. Dat zorgt ervoor dat je in de praktijk geen eerlijke rechtsgang krijgt in een zaak tegen de koning.

Dit is een collectieve actie. We spannen deze zaak aan namens een groep republikeinen, en ook namens alle Nederlanders die een democratische rechtsstaat belangrijk vinden.

Het gaat ons niet om de persoon Willem-Alexander. Ook in een republiek wil je een scheiding der machten in de rechtszaal.

Hoe lang de rechtszaak gaat duren hangt af van de staat. Bij eerdere vergelijkbare zaken zie je dat ze door procederen tot aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, dan zijn we enkele jaren bezig.

Ja, de dagvaarding staat op onze website

Ja, het verweer van de Staat vind je op onze website

Republiek voert een collectieve actie namens een grote groep Nederlanders. Hoe dat zit staat hier uitgelegd: Ontvankelijkheid macht van de koning rechtszaak

De pleitnota kun je hier teruglezen (14 december 2022 tijdens de eerste zitting bij de Rechtbank Den Haag uitgesproken door advocaat Ewout Jansen).

De uitspraak van de Rechtbank Den Haag kun je hier teruglezen

Jazeker. We hebben aan onze donateurs beloofd dat we desnoods doorgaan tot aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. In dit filmpje legt onze advocaat uit waarom we in hoger beroep gaan.

De koning heeft macht. Lees maar eens de Grondwet. In de praktijk is lastig te controleren in hoeverre de koning gebruik maakt van zijn macht en invloed. Vaak komen details hierover pas jaren later uit. Of niet. De macht van de koning is door de jaren heen gelukkig wel afgenomen.

Macht moet je kunnen inperken (scheiding der machten) en controleren. Republieken zoals Duitsland, Zwitserland, Finland, Ierland en IJsland laten zien hoe je dat doet als het gaat om het staatshoofd.

Een meerderheid van de Nederlanders (52%) vindt dat de koning een puur ceremoniële rol moet hebben. 10% heeft geen mening.

Bron: Koningsdagenquête EenVandaag 2019

Wij zijn een kleine organisatie, voornamelijk gerund door vrijwilligers. We ontvangen geen subsidie, geen steun van buitenlandse organisaties en geen grote anonieme donaties. Zo blijven we onafhankelijk.

Een rechtszaak voeren kost geld en al helemaal als het gaat om een belangrijk onderwerp dat raakt aan de democratische rechtsstaat.

Ten eerste de kans om de macht van de koning in te perken en een discussie over het ongekozen staatshoofd op gang te brengen.

Daarnaast houden we je als donateur uitgebreid op de hoogte van de vorderingen in de rechtszaak.

Omdat onze advocaat de rechtszaak deels kostendekkend (Rechtbank, Gerechtshof) en deels pro Deo (Hoge Raad, Europees Hof) voert, kunnen we de kosten drukken. We hebben minimaal 25.000 euro nodig. Halen we dit bedrag niet? Dan storten we de bijdragen terug aan de donateurs.

UPDATE: Het bedrag is inmiddels ruimschoots gehaald

Deze rechtszaak is voor ons een eerste stap: we vinden het belangrijk dat de macht en invloed van de koning worden ingeperkt om zo een eerlijk proces te kunnen garanderen – maar ons uiteindelijke doel is van Nederland een volwaardige democratische rechtsstaat te maken.