Hans van den Bergh-lezing
De Hans van den Bergh-lezing is vernoemd naar prof. dr. Hans van den Bergh (1932-2011). Jarenlang liet hij in woord en geschrift zijn republikeinse mening horen. Van zijn hand verschenen verschillende boeken waarin hij ten strijde trok tegen de monarchie: Eén over Oranje of de Republiek der Nederlanden (1989), Klein republikeins handboek (2002, 2013) en Doe het niet, Alex! (2011). De Hans van den Bergh-lezing wordt jaarlijks georganiseerd en heeft de republikeinse zaak in brede zin tot onderwerp.
2025: Sandra Langereis
De strijd voor de invoering van een republiek heeft diepe wortels. Slechts weinigen beseffen dat Nederland meer dan tweehonderd jaar geleden zelfs een republikeinse staatsvorm gekend heeft die lang vóór Thorbecke de parlementaire democratie in Nederland invoerde. Al in 1795 werd deze democratische Bataafse republiek uitgeroepen, die tot de stichting van het Koninkrijk Holland in 1806 zou bestaan.
Hoog tijd om een monument op te richten voor de republikeinse voorvechters van Nederlands allereerste grondwet ooit. In september 2024 publiceerde historicus Sandra Langereis haar biografie van planetariumbouwer en revolutionair politicus Eise Eisinga: Machineman. De tijden van Eisinga. In de Amstelkerk zal zij vertellen hoe mensen als Eise Eisinga (1744- 1828) de revolutionaire Bataafse republiek in het leven riepen en de allereerste democratische verkiezingen uitschreven, die al in 1795 net zoveel mensen naar de stembus stuurden als in 1917, toen het algemeen stemrecht werd ingevoerd.
2024: Jamal Ouariachi
Onze oudste verhalen gaan over koningen. Waarom spreekt dit menstype zo tot de verbeelding? Waarom bestaan er, ondanks talloze revoluties, ondanks de kracht van de democratie, nog altijd koningshuizen?
Schrijver Jamal Ouariachi buigt zich in de negende Hans van den Bergh-lezing over de vraag waarom het huis van Oranje-Nassau niet kapot te krijgen lijkt – alle argumenten van republikeinen tegen de monarchie ten spijt. Hoe kan dat? Wat is de kracht van het verhaal dat koningen vertellen en welke elementen mist het verhaal van republikeinen?
Aan de hand van de wereldliteratuur en de technische geheimen van zijn eigen ambacht probeert Ouariachi tot antwoorden te komen.
2023: Maarten van Rossem
In 2023 is het tien jaar geleden dat Willem-Alexander de troon besteeg. Een uitgelezen moment om te bepalen hoe het er met onze monarchie voor staat. En wie kan dat beter dan de onafhankelijke denker Maarten van Rossem?
2022: Nelleke Noordervliet
Schijfster Nelleke Noordervliet besprak de overlevingskansen van de monarchie.
2020/2021: Geannuleerd wegens COVID
2019: Boris van der Ham
Boris van der Ham over theater in de politiek
2018: Midas Dekkers
Midas Dekkers kijkt met de nuchtere blik van een bioloog naar de monarchie.
2017: Hedy d'Ancona
Hedy d'Ancona over de uitverkoop van het Nederlandse cultuurbeleid.
2016: Erik van Muiswinkel
Cabaratier Erik van Muiswinkel over God, Sinterklaas en Oranje
2015: Dik van der Meulen
De biograaf van Multatuli en Willem-III gaat op het leven van beide heren in.
