Na de Tweede Wereldoorlog was er in Italië behoorlijk wat onvrede over de monarchie, aangezien de koning had samengewerkt met het fascistische regime van Mussolini. Hierop werd besloten tot een referendum over de regeringsvorm, dat werd gehouden op 2 juni 1946. Uiteindelijk stemde 54,3% voor het invoeren van de republiek, en 45,7% voor het behoud van de monarchie.
Nationale feestdag
De nationale feestdag van Italië is de Dag van de Republiek. Deze wordt gevierd op 2 juni. Belangrijke onderdelen van de viering zijn een kranslegging bij het Graf van de Onbekende Soldaat en een militaire parade.
President
De Italiaanse president wordt gekozen door een kiescollege dat bestaat uit de leden van de Kamer van Afgevaardigden (vergelijkbaar met de Tweede Kamer) en van de Senaat, plus 58 vertegenwoordigers van de 20 Italiaanse regio’s. Als na drie stemrondes geen van de kandidaten een tweederde meerderheid van de stemmen heeft gekregen, is daarna een gewone meerderheid voldoende. De ambtstermijn is zeven jaar. Herverkiezing is mogelijk, hoewel dit tot 2013 nooit was voorgekomen. De huidige president is sinds 3 februari 2015 Sergio Mattarella, voormalig parlementslid, minister, en rechter in het Constitutioneel Hof.
Taken en bevoegdheden
De president heeft een grotendeels ceremoniële functie. Daarnaast heeft hij/zij de volgende taken en bevoegdheden:
- Hij vertegenwoordigt de nationale eenheid.
- Hij benoemt de minister-president en de overige ministers.
- Hij kan beide kamers van het parlement ontbinden en nieuwe verkiezingen uitschrijven.
- Hij vaardigt door het parlement aangenomen wetten uit.
- Hij kan wetten terugsturen naar het parlement met het verzoek deze aan te passen of te heroverwegen. Per wetsvoorstel kan hij dit slechts eenmaal doen.
- Hij ratificeert verdragen.
- Hij kan referenda uitschrijven.
- Hij is de opperbevelhebber van de strijdkrachten.
- Hij is voorzitter van de Hoge Raad van de Magistratuur, een orgaan dat toeziet op de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht.
- Hij benoemt maximaal 5 van de 15 rechters van het Constitutioneel Hof.
- Hij kan gratie verlenen.
Bijzonderheden
De president kan zogeheten senatoren voor het leven benoemen. Dit zijn personen die zich buitengewoon verdienstelijk hebben getoond op sociaal, wetenschappelijk of cultureel vlak. Daarnaast hebben voormalig presidenten het recht om de rest van hun leven zitting te nemen in de Senaat. Er zijn maximaal vijf senatoren voor het leven tegelijkertijd.
Afzetting
De president kan worden afgezet in geval van hoogverraad of van het schenden van de Grondwet. Hiervoor is een besluit met gewone meerderheid van een verenigde vergadering van parlement vereist. Vervolgens wordt de zaak door het Constitutioneel Hof beoordeeld, dat hiervoor wordt uitgebreid met 16 door loting aangewezen burgers.
Absentie
Indien de president niet in staat is zijn taken uit te voeren, worden deze waargenomen door de voorzitter van de Senaat.
Externe link: https://www.quirinale.it
