D66 pleit voor het afschaffen van het trouw zweren aan de Koning nu de eed voor ambtenaren gemoderniseerd wordt. Dat blijkt uit vragen die de partij afgelopen week stelde aan de Minister van Binnenlandse zaken.
Volgens de coalitiepartij is er 'geen meerwaarde' voor het apart trouw beloven aan het staatshoofd, omdat zijn functie ook al uitgebreid wordt benoemd in de Grondwet waar ambtenaren bij de aanvang van hun functie trouw aan beloven. In de toelichting op de gemoderniseerde ambtenareneed staat vermeld dat het 'niet om de koning persoonlijk gaat', de liberalen vragen zich daarom af of de tekst daarom juist niet beter helemaal weggelaten kan worden om verwarring onder ambtenaren te voorkomen.
Ook uit een onderzoek in het voorjaar van 2022 blijkt dat het apart trouw beloven aan de Koning het meest genoemd wordt als kritiekpunt in de voorgestelde vernieuwde tekst. Binnenlandse Zaken liet de peiling uitvoeren door een onafhankelijk bureau onder ruim duizend ambtenaren en burgers.
'Niet van deze tijd, en weinig relevant' aldus een van de respondenten. Zowel onder burgers als ambtenaren werd de passage over de Koning het vaakst aangestreept als kritiekpunt. Het meest gewaardeerd werden passages over 'handelen in het belang van de samenleving' en 'integer te werk gaan'.
Volgens Republiek voorzitter Floris Müller is de belofte aan de Koning niet alleen achterhaald, maar zelfs schadelijk: 'Je ziet dat de Koning regelmatig uit de wind wordt gehouden door ambtenaren. Bijvoorbeeld bij de onterechte subsidie voor het Kroondomein of de dubbele vergoeding voor paleismeubels. Het is dus geen overbodige luxe dat ambtenaren nog eens duidelijk wordt gemaakt dat ze werken in het belang van de samenleving en niet dat van het staatshoofd.'
De ambtseed wordt vernieuwd omdat veel ambtenaren de huidige tekst als 'verouderd en moeilijk te begrijpen' ervareb zo schrijft de Minister in een toelichting. Ook een meerderheid van de Tweede Kamer wenst een nieuwe tekst.
Voordat de nieuwe eed naar verwachting in 2024 ingaat, krijgen partijen in de Kamer de gelegenheid om op de concepttekst te reageren. Het is nog niet duidelijk wanneer de Minister ingaat op de kritiek van D66.
